Familielening en onderpand

In eerdere columns is al uitgebreid aandacht besteed aan de familielening en dan met name het goed (laten) vastleggen van de bepalingen van de lening zelf. Recent zijn wat overwegingen gegeven over de hoogte van de rente op de lening. Indien de rente niet zakelijk is, kan sprake zijn van een schenking en beperking van aftrek van de rente als eigenwoning schuld. Het vastleggen van de bepalingen van geldlening van belang zodat, met name indien beide ouders zijn overleden, er geen ruzie komt tussen de kinderen omdat de lening bepalingen onduidelijk zijn. Het vastleggen van de momenten waarop de lening moet worden terugbetaald zijn daarbij cruciaal. Deze momenten zijn ook van belang indien sprake is van onderpand. Als je geld leent bij een bank, dan is het zeer gebruikelijk dat de bank vraag om onderpand. Als je een huis in onderpand geeft tot zekerheid van de terugbetaling van de lening, noemen we dat hypotheek. In die zin klopt het spraakgebruik niet helemaal. Je geeft namelijk onderpand, dus je geeft hypotheek. In het spraakgebruik wordt doorgaans gesproken over het nemen van hypotheek, maar eigenlijk neem je dus geld, dat is de geldlening. Voor banken is onderpand in de vorm van hypotheek de normaalste zaak van de wereld. Is er sprake van een aanvullende lening met hypotheek bij een andere bank dan de eerste, dan moet de eerste bank toestemming daarvoor geven. Hetzelfde kan gebeuren bij een familielening. Indien die familielening aanvullend is op een banklening, dan zal, indien sprake is van hypotheek bij de familielening, de eerste bank toestemming moeten geven. Die toestemming wordt niet altijd zo makkelijk gegeven, vandaar dat bij een familielening niet altijd sprake is van onderpand. Geen onderpand is van harte af te raden, maar soms kan het dus helaas niet anders. De vraag is of dan de familielening wel verstandig is. Indien geen sprake is van een eerdere bank hypotheeklening dan wel de eerste bank toestemming geeft, dan zou bij een familielening voor aankoop van een huis eigenlijk altijd sprake moeten zijn van onderpand. Dit ter bescherming van de schuldeisers. Het hypotheekrecht moet notarieel worden vastgelegd en worden ingeschreven in het kadaster. Op deze wijze zal bij verkoop van de woning de betreffende lening altijd naar boven komen en zal ook aflossing via de notaris kunnen plaatsvinden. Het onderpand werkt dan defensief. Het kan ook offensief werken als de schuldenaar niet aan zijn verplichtingen voldoet. Het hypotheekrecht heeft dan de mogelijkheid tot veiling. Natuurlijk ongewenst binnen familieverband, maar soms helaas noodzakelijk. Kortom, hoe weinig gezellig en charmant ook, leg de bepalingen van de geldlening heel goed vast en zorg voor goed onderpand indien mogelijk. Het is, sorry voor de platte termen, de stok ‘om mee te slaan’ en de stok ‘achter de deur’.

Niels van de Griend

Appartement voor je studerende kind cs December is voor sommigen de maand van het alsnog, soms halsoverkop verlagen van je Box 3. Mede ingegeven door de lage rente, worden er variaties bedacht om het Box 3 vermogen te verlagen. Zo wordt soms een zogenoemde ‘spaar BV’ opgericht of alsnog vastgoed aangekocht. Aankoop van vastgoed kan een goed idee zijn omdat de Box3 inkomsten in beginsel niet worden belast. Het kan een nog beter idee zijn, indien je kind gaat studeren en een paar vrienden of vriendinnen heeft die ook op zoek zijn naar woonruimte. Vaak wordt er gekeken naar een ruim appartement, dat zich goed leent voor meer bewoners. Maar pas op bij een appartement, want de akte van splitsing kan weleens roet in het eten gooien. Een appartement (beter gezegd: appartementsrecht) ontstaat door een notariële akte van splitsing in welke een gebouw virtueel/juridisch wordt onderverdeeld in afzonderlijke ruimten. Die afzonderlijke ruimten noemen we dan de appartementsrechten. In de akte van splitsing wordt ook een reglement van splitsing vastgelegd. Dat reglement is als het ware het spoorboekje tussen de verschillende eigenaren. Tenslotte is er gemeenschappelijk eigendom naast het uitsluitend gebruiksrecht, dus dient er een goede regeling te zijn. In de akte van splitsing wordt dus onder meer beschreven wie wat betaald, hoe je je hebt te gedragen in het gebouw en de regels van de vereniging van eigenaars. Doorgaans wordt in de akte verwezen naar een zeer uitgebreid ‘ modelreglement’. In het reglement wordt ook aandacht besteed aan verhuren van het appartement. Vaak is een verbod opgenomen voor verhuring als pension- en/of kamerverhuur, air bnb en dergelijke. Voordat de studievrienden een aanbod krijgen voor huur, is het zaak om de splitsingsakte heel goed uit te pluizen of de verhuring wel mogelijk is. Zo is er recent een uitspraak van de rechter geweest in een zaak waarin een andere eigenaar bezwaar had gemaakt tegen de verhuring aan studievrienden. Omdat in het reglement was aangegeven dat ‘ bed and breakfast’ mede was begrepen onder een verboden kamerverhuurbedrijf, gaf volgens de rechter de doorslag, dat in dit geval geen sprake was van verboden verhuring van kamers. In dit geval kwamen de beduusde ouders er dus goed vanaf, maar in eerdere uitspraken is ook wel anders beslist, mede aan de hand van de tekst van de splitsingsakte en het gemeentelijk bestemmingsplan. Kortom, bij de koop van een appartement is het altijd cruciaal alle VVE stukken goed door te nemen en bij de aankoop van een appartement voor een studerend kind en zijn/haar vrienden of vriendinnen is dus extra aandacht nodig.

Digitale nalatenschap

Van alle kanten worden we bestookt met waarschuwingen over wachtwoorden, pincodes, foute e-mails en online accounts. Als je de waarschuwingen serieus neemt is het verstandig verschillende wachtwoorden en pincodes te hebben. Omdat we steeds meer online actief zijn hebben we bijna allemaal een behoorlijke digitale erfenis. Kun je daar ook wat voor regelen? Als je het niet regelt, heb je kans dat je online blijft voortleven en dat na jouw dood gegevens of zelfs geld verloren gaan. Vaak is het voor nabestaanden moeilijk om toegang tot een digitale erfenis te krijgen. Daarom is het beter dat al van te voren te regelen. Een digitale erfenis bestaat eigenlijk uit het gehele online leven. Denk daarbij aan sociale media profielen, e-mailaccounts, cloud accounts, whatsappjes, onlinetegoeden en cryptomunten. Maar ook tastbare bezittingen, zoals de telefoon, laptop, usbsticks en externe harde schijven behoren daartoe. Deze geven toegang tot het persoonlijk online leven en soms ook tot persoonlijke gegevens zoals foto's en documenten die niet online staan. Als er niets wordt geregeld, dan moeten de nabestaanden het zelf maar allemaal uitvinden en uitzoeken. Dat is doorgaans bepaald niet eenvoudig en al helemaal niet zonder inlogcodes en dergelijke. Er kunnen wel specialisten worden ingeschakeld, maar dat kan kostbaar zijn en het risico bestaat dat het fout gaat waardoor alles verloren gaat. Door een testament te maken kan de digitale erfenis worden geregeld. Hierin beschrijf je jouw eigen online leven en wat ermee moet gebeuren als je dood bent. Je wijst dan een vertrouwenspersoon aan die jouw digitale erfenis afwikkelt naar jouw wensen. Juridisch wordt deze vertrouwenspersoon een executeur genoemd. Om jouw wensen uit te voeren zijn natuurlijk ook inlogcodes, wachtwoorden en gebruikersnamen nodig. Hiervan kan een lijstje gemaakt worden. Je kunt dit lijstje eventueel aan het testament vast laten maken, maar omdat het nogal eens kan wijzigen is het beter het zelf goed te bewaren. In het testament kunnen aanwijzingen staan waar deze lijst en de digitale bezittingen te vinden zijn, bijvoorbeeld in welke online kluis of app. Verder kan worden aangegeven dat sociale media profielen verwijderd moeten worden of in de herdenkingsstatus moeten worden gezet. Wat wil je met whatsapp-berichten? Wissen? Schrijf dat dan gewoon op. Ook kun je aangeven hoe er toegang is te krijgen tot foto’s en andere persoonlijke zaken die digitaal zijn. Ook kun je de vertrouwenspersoon opdracht geven accounts bij online bezorgdiensten en dergelijke te verwijderen zodat de digitale identiteit niet misbruikt kan worden. Kortom, als je jouw digitale erfenis wilt regelen, denk er dan goed over na en leg het vervolgens goed vast