Nieuwe wet biedt meer bescherming aan nabestaanden die schulden erven

Vanaf vandaag geldt een nieuwe wet voor mensen die van iemand erven. Zij worden vanaf nu beter beschermd tegen schulden in een erfenis. Je kunt namelijk voortaan aan de rechter vragen om bescherming tegen schulden die niet uit de administratie van een overleden persoon zijn af te leiden. Netwerk Notarissen en het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud Universiteit in Nijmegen drongen op deze nieuwe wet bij politiek Den Haag aan. “Deze wet is nodig omdat de maatschappelijke realiteit is veranderd. Doordat een overledene stiefkinderen had of online schulden, kunnen nabestaanden met schulden worden geconfronteerd waar ze geen rekening mee hadden gehouden. En die ze uit eigen portemonnee moeten betalen” zegt Lucienne van der Geld juridisch directeur van Netwerk Notarissen.

Wat verandert er?

Je kunt maar één keer kiezen of je de erfenis accepteert, verwerpt of beneficiair aanvaardt. De nieuwe wet geeft erfgenamen een escape als zij de erfenis al hebben geaccepteerd en dan blijkt dat de overledene meer schulden had dan verwacht. In bepaalde gevallen kunnen de erfgenamen dan de erfenis nog beneficiair aanvaarden. Dit kan als degene die is overleden, schulden had die niet uit zijn administratie blijken. Deze schulden worden ‘onverwachte schulden’  genoemd.
Beneficiair aanvaarden betekent dat je als erfgenaam niet met je eigen geld de schulden uit de erfenis hoeft te betalen. Er wordt dan een optelsom gemaakt van de spullen en schulden. Zijn er meer schulden dan geld, dan moeten de schuldeisers samen het geld delen dat er is. Is er meer geld dan schulden, dan krijgen de erfgenamen wat er overblijft na het betalen van de schulden. Voordat deze escape bestond, moesten de erfgenamen deze schulden met hun eigen geld betalen als de erfenis niet groot genoegd was.

Online schulden

Netwerk Notarissen verwacht dat de nieuwe wet goed van pas komt als erfgenamen onverwacht met online schulden worden geconfronteerd. “Een schuld bij of aan een online account, bijvoorbeeld op een PayPal-rekening, kom je niet tegen als je de administratie van de overledene onderzoekt. In die gevallen kan de rechter dan bepalen dat je alsnog beneficiair kan aanvaarden. Je hoeft deze schulden dan niet uit eigen zak te betalen,” zegt Lucienne van der Geld van Netwerk Notarissen.
 
Ook in stieffamilie-situaties kan de nieuwe wet uitkomst bieden. In die gevallen kan het voorkomen dat degene die is overleden, schulden heeft als zijn of haar partner eerder is overleden. Dit is het geval als kinderen van die partner nog een claim op de erfenis hebben. “Stel dat je oom eerder getrouwd is geweest. Zijn financiële situatie ziet er florissant uit als je onder meer zijn rekeningafschriften hebt gecheckt. Daarom accepteer je de erfenis. Dan staan plots de kinderen van zijn eerdere partner voor de deur. Je wist niet dat je oom ooit stiefkinderen had. Ze hebben nog recht een deel van de erfenis van hun overleden moeder en komen die nu opeisen”, vertelt Van der Geld. In zo’n situatie kunnen de erfgenamen de rechter vragen om alsnog beschermd te worden tegen deze schulden. De notaris kan erfgenamen daarbij helpen.

De nieuwe wet

Toen in de eerste crisisjaren steeds duidelijker werd dat het aantal schulderfenissen steeg, hebben Netwerk Notarissen en het Centrum voor Notarieel Recht van de Radboud Universiteit, de politiek geadviseerd de wet aan te passen om erfgenamen te beschermen tegen schulderfenissen. Zij schreven daarvoor een rapport met knelpunten in de wet. Een paar van die knelpunten worden nu geregeld. De mogelijkheid om alsnog beneficiair te aanvaarden staat nu in de wet. Ook regelt de wet duidelijker wanneer je je gedraagt als erfgenaam en daardoor een erfenis accepteert. Als dat gebeurt, moet je eventuele schulden uit eigen zak betalen, als de erfenis niet groot genoeg is.